Verlies van gezondheid kan je leven op zijn kop zetten. Je bent de controle kwijt, je lichaam laat je in de steek, het grijpt in op alle aspecten van het leven. Afhankelijk van je ziekte, kan het de controle op het leven, je eigenwaarde, je gevoel van rechtvaardigheid en je beleving over de toekomst aantasten. Bij verlies van gezondheid gaat de aandacht vaak naar beter worden. Er is minder aandacht voor wat het met jezelf doet. Hoe accepteer je het verlies van je gezondheid, dat jouw lijf en leven (blijvend) verandert? Dat dingen die eerst zo vanzelfsprekend waren, je nu niet meer op dezelfde manier kunt?
Acceptatie
Dat raakt precies de kern, aanvaarden is de eerste stap naar acceptatie. Door stil te staan bij de rouw om je verminderde gezondheid, werk je toe naar het aannemen van je lichamelijke beperkingen en het aanvaarden van de nieuwe realiteit. Het forceren van fysiek herstel zonder aandacht te schenken aan het emotionele proces leidt vaak tot een schuld- en schaamtegevoel. Het gevoel dat je ‘niet meer voldoet’ kan een groot obstakel vormen in sociale activiteiten en bij je sportieve en werkzame leven.
De sleutel zit in het omzetten van de innerlijke strijd naar berusting en aanvaarding. Het is een heel proces om het gevoel van schuld en schaamte om te zetten in zelfwaardering en zelfvertrouwen, te staan voor wie je bent met alles wat je hebt en nog steeds goed genoeg bent.
Vertragen en stapsgewijs veranderen
Hoewel iedereen het proces op zijn eigen wijze doorloopt kan ik door ervaring zeggen dat je structurele verandering het beste stapsgewijs bereikt en vooral ook door vertraging. Vertraging brengt je in beweging en maakt je fysiek en mentaal sterker. Door rust volgt namelijk bewustwording en aanvaarding van het nieuwe normaal. Het is in dit proces is het heel gezond dat de oriëntatie op verlies en herstel elkaar afwisselen.
Weg naar rust
Tot rust komen is echter niet makkelijk als je je bij het minste of geringste super gestrest voelt en niet weet waar de ‘uitknop’ zit. Het is een zoektocht om uit te vinden wat helpt bij je herstel, maar accepteren dat je niet in orde bent en je daar niet schuldig over voelen is een eerste belangrijke stap. Luisteren naar je lijf en emoties is echter niet altijd eenvoudig. Zeker niet als daar opeens een verandering in komt en de impact groot is. Het ontkennen en negeren van verlies en de nieuwe realiteit werkt echter averechts.
Bewustwording
Denken in mogelijkheden in plaats van beperkingen en het opnieuw leren begrijpen van je lijf is essentieel voor aanvaarding van je situatie. Je zult een meer gestructureerd leven moeten gaan leiden, waarbij je vaak moet afwegen of je bepaalde activiteiten doet, wanneer en hoelang. Dat vraagt steeds opnieuw te kijken en beslissen welke keuze je maakt en hierbij te zullen moeten accepteren dat een bepaalde keuze gevolgen heeft. Het gaat erom dat je bekijkt wat je keuzemogelijkheden zijn binnen de waarden van je grenzen. Vaak betekent dit dat je erachter komt dat je je grenzen beter moet leren aangeven, zowel aan jezelf én anderen.
Hoe kijk jij?
Hoe jezelf tegen je ziekte/aandoening aankijkt is ook van grote betekenis. Ben je wie je was en wie je wilt worden, nu er een diagnose is gesteld die je beperkingen oplegt? Er is een groot verschil tussen ‘Ik ben ziek’ en ‘Ik heb een ziekte’. Als je zegt; ‘ík heb een ziekte’ zoek je naar mogelijkheden om je aan te passen aan je ziekte, om zinvol te leven ook nu je een aandoening hebt. Het biedt mogelijkheden om te reflecteren op jezelf, om na te denken over wat je nog wel met je leven kunt, om te zoeken naar een betekenisvol leven.
Dat zal wellicht anders zijn dan voorheen. Maar het leven met een ziekte/aandoening hoeft niet minder zinvol en waardevol te zijn.
